بررسی‌ تطبیقی‌ وجود خارجی حرکت از نظر میرداماد و ملاصدرا

author

  • سعید نظری‌ توکلی استادیار دانشگاه‌ فردوسی‌ مشهد
Abstract:

چیستی حرکت‌ و چگونگی وجود آن‌ در جهان‌ خارج‌ از جمله‌ مهم‌ترین ‌مباحث‌ فلسفی‌ است‌ که‌ از یونان‌ باستان‌ تا دوره‌ی‌ اسلامی،‌ فکر حکیمان‌ را به‌ خود مشغول‌ کرده‌ است.‌ در پاسخ‌ به‌ این‌ پرسش‌ که‌ حرکت‌ با حفظ‌ وحدت‌، در جهان‌ خارج،‌ امری‌ گسسته‌ است یا متصل‌، چهار نظریه‌ میان‌ فیلسوفان‌ مطرح‌ شده‌ است‌. میرداماد، برخلاف‌ فیلسوفان‌ پیش‌ از خود، نخستین‌ فیلسوف‌ مسلمان‌ است‌ که‌ آشکارا از تحقق‌ خارجی‌ حرکت،‌ به‌ هر دو شکل‌ آن‌، سخن‌ گفته‌ است‌ و صدرالمتألهین‌ نیز، نه‌ به‌ صراحت‌ استاد خود، با نقد دلایل‌ منکران ‌حرکت‌ قطعی‌، از این‌ نظریه‌ دفاع‌ کرده‌ است‌.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نظریۀ میرداماد دربارۀ چگونگی تحقق خارجی حرکت و معانی آن

حرکت و تغییر در مقابل ثبات، از مسائل دیرین فلسفه است که از دیرباز فیلسوفان بزرگ هر یک سعی در تببین و تحلیل آن داشته‌اند. از این جهت بررسی چگونگی تحقق خارجی حرکت نیز وارد مباحث فیلسوفان بزرگ از جمله میرداماد شده است. میرداماد نظریۀ خویش را دربارۀ وجود خارجی حرکت در چند بخش کلی ارائه می‍کند: تعریف دوگونۀ حرکت توسطیه و قطعیه، ارائۀ براهینی در اثبات وجود خارجی‌داشتن حرکت قطعیه و وجود ذهنی یا خیالی ...

full text

بررسی مقایسه ای عوالم وجود از نگاه میرداماد و ملاصدرا

میرداماد و ملاصدرا از فیلسوفانی هستند که سعی در ایجاد سازش میان الهیات وحیانی و فلسفی داشته اند. موضوع این پژوهش،بررسی و مقایسه ی اندیشه های میرداماد و ملاصدرا در باب آفرینش و عوالم هستی است. هدف نویسنده از انتخاب این موضوع، حل این مساله است که چرا صدرالمتالهین علی رغم احترام زیادی که برای استادش میرداماد و مبانی فکری او قائل بود، لکن در بررسی عوالم وجود از راه استادش فاصله گرفت و مروج افکار او...

جعل و وجود: بررسی دیدگاه میرداماد

از نظر میرداماد وجود وصفی در جهان برای موضوع خود نیست، بلکه همان موجودیت مصدری است؛ متعلق جعل بسیط ماهیت است و نه وجود یا اتصاف ماهیت به وجود؛ مفاد جعل بسیط تقرر ماهیت است و نه وجود یا موجودیت ماهیت؛ مطلب هل بسیط بر دو گونه است، هل بسیط مشهوری (پرسش از وجود) و هل بسیط حقیقی (پرسش از تقرر). در این نوشتار، نشان داده می‌شود که مجموع همۀ سخنان میرداماد در باب وجود، جعل، ماهیت و تقرر را نمی‌توان به ...

full text

بررسی تطبیقی وحدت وجود از نظر مولانا و اوپانیشادها

«وحدت وجود» از مهمترین مبانی عرفانی در اغلب مذاهب فکری و عقیدتی است که همواره مورد بحث و چالش‌ بوده است. بر اساس این اعتقاد، عالم هستی با همه امکانات و مناسبت هایش یک وجود بیش نیست و در مرتبه فوق آن، وجودِ خدا قرار دارد. در عرفان اسلامی «وحدت وجود» در بین عُرَفا از جایگاه خاصی برخوردار است. مولانا به عنوان یکی از شعرای عارفِ مسلمان، بارها در قالب تمثیل های زیبا به مسأله «وحدت وجود» پرداخته است. در ...

full text

جایگاه مرگ در روند حرکت استکمالی نفس از نظر ملاصدرا

ملاصدرا مرگ طبیعی را امر وجودی و لازمه ی استکمال نفس در فرآیند حرکت جوهری می داند و بر همگانی بودن و لطف بودن آن معتقد است و مرگ ارادی را وسیله ای برای پاکی و از بین بردن هوای نفس به اختیار سالک می داند. عاملی که نگاه ملاصدرا از مرگ، را متفاوت کرده است حرکت جوهری نفس و عالم طبیعت است. او با ابتکار نظریه حرکت جوهری به تبیین مرگ می‌پردازد. نفس انسانی ابتدا به صورت ماده است که جوهره تبدیل به مجرد ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 36

pages  63- 84

publication date 2013-03-17

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023